Aby zapewnić bezpieczną uprawę pszenicy ozimej, konieczne jest zrozumienie jej cech, przestrzeganie podstawowych zasad pielęgnacji i siewu, obserwacja czasu siewu, a także badanie wszystkich faz rozwoju kultury.
Historia pochodzenia i dystrybucji
W Rosji od dawna uprawia się pszenicę ozimą. Nikt nie może powiedzieć, skąd do nas przyszła i jak się pojawiła. Wiadomo jedno - ten starożytny rodzaj płatków był jednym z pierwszych opanowanych przez człowieka. Najstarsze ziarna pszenicy ozimej odkryli archeolodzy w Szwajcarii i na Węgrzech.
Od niepamiętnych czasów nasi przodkowie uprawiali zboża nie tylko na własne potrzeby, ale także na wymianę towarów, a później na handel.
Pszenica ozima jest obecnie najbardziej rozpowszechnioną uprawą na świecie. Pod uprawę przeznacza się ogromne obszary ziemi. Istnieje około 250 odmian i jest kilka tysięcy odmian. Dzięki staraniom hodowców pszenica ozima przemieszcza się coraz dalej na północ i „zdobywa” nowe terytoria.
Główne uprawy znajdują się w Eurazji i Ameryce (północ i południe), a raczej na terytorium:
- Francja;
- Wielka Brytania;
- Rosja;
- Włochy;
- Hiszpania;
- Rumunia;
- Chiny;
- Indie;
- Indyk;
- USA;
- Kanada;
- Australia.
W mniejszym stopniu pszenica jest uprawiana w Afryce - RPA, Egipcie, Etiopii, Zimbabwe, Kenii i Oceanii. Tak szeroką dystrybucję w różnych strefach klimatycznych tłumaczy ogromny wybór odmian, a także dobra zdolność adaptacyjna.
W Rosji pszenica jest uprawiana głównie w regionie północno-kaukaskim, centralnym regionie czarnoziemu i regionie Wołgi. Jednak obszar jego dystrybucji jest znacznie szerszy - od regionu Tiumeń po region Leningradu.
Krajowe znaczenie gospodarcze
Dlaczego jest tak dużo miejsca dla tej konkretnej kultury? Pszenica ozima jest ceniona za swoje wartości odżywcze. Skład ziarna spełnia wszystkie niezbędne wymagania, aby sprostać potrzebom człowieka. To ma:
- białko;
- skrobia;
- tłuszcze;
- substancje popiołu;
- witaminy z grupy B, PP, E;
- prowitaminy, czyli prekursory witamin A i D - karoten i ergosterol.
100 g chleba pszennego wyprodukowanego z mąki premium wynosi 250 kcal, a kawałek tłustego mięsa (wieprzowiny) o tej samej wadze 240 kcal.
Metody aplikacji:
- Do produkcji mąki na chleb i pieczywo, ponieważ pszenica ozima to głównie „miękki” plon. Produkuje mąkę najwyższej jakości, której zawartość błonnika wynosi nie mniej niż 28%. Chleb z mąki pszennej jest pyszny i pożywny.
- Do produkcji wyrobów cukierniczych oraz w mniejszym stopniu do makaronów. Wręcz przeciwnie, do produkcji makaronu wysokiej jakości wymagana jest mąka z pszenicy durum.
- Do produkcji paszy treściwej otręby pszenne dla wszystkich rodzajów zwierząt rolniczych. Kruszona słoma, czasem przyprawiana melasą, karmiona bydłem.
- Dobry materiał na ściółkę w stajni. Wczesną wiosną pszenicę ozimą wykorzystuje się jako zielonkę.
- Do płodozmianu. Jest dobrym prekursorem dla innych roślin.
- W przemyśle przetwórczym. Alkohol, skrobia, dekstryna i inne substancje są otrzymywane ze zboża. Słoma służy do produkcji papieru, mat, artykułów gospodarstwa domowego.
Jaka jest różnica między pszenicą ozimą a jarą?
Główne różnice w formach pszenicy:
- Uprawy ozime są bardziej wymagające pod względem gleby i wilgoci. Dla dobrego ukorzenienia nasiona wysiewa się na żyznej glebie bogatej w makro- i mikroelementy. Przy braku minerałów wskaźnik plonu spada.
Do jej uprawy najbardziej nadają się gleby - czarnoziemy, kasztanowce i lekko bielicowe. Odmiany wiosenne są bardzo wrażliwe na zwiększoną kwasowość gleby, ale są bardziej odporne na suszę. Pszenica ozima w pełni wykorzystuje opady jesienne i wiosenne, co zapewnia jej wysoki plon w porównaniu z pszenicą jarą. - Czas siewu. Odmiany pszenicy jarej wysiewa się wczesną wiosną, natomiast odmiany pszenicy ozimej przed zimą (stąd sama nazwa). W zależności od regionu siew rozpoczyna się późnym latem, a kończy w październiku.
Cechy morfologiczne
Pszenica ozima jest rocznym członkiem rodziny Myatlikovów. Jest to wyprostowana roślina zbożowa, która rozmnaża się przez ziarna. Kultura ma włóknisty system korzeniowy umieszczony blisko powierzchni gleby, ale korzenie mogą wnikać w głębokość 120-200 cm.
Słoma w przekroju jest okrągła, wewnątrz wydrążona. Na całej swojej długości podzielony jest węzłami - pierścieniowymi zgrubieniami na 5-6 międzywęźli. Długość każdego rośnie wraz ze wzrostem rośliny. Grubość łodygi jest inna. Najmniejsza w górnej części, największa w środku. Pędy boczne pojawiają się z podziemnych węzłów łodygi.
Liście są długie, lancetowate z równoległymi żyłkami. Liczba liści i ich wielkość zależy od wielu czynników - żyzności gleby, warunków pogodowych, odmiany.
Zimą liście są dwojakiego rodzaju:
- liście podstawowe są utworzone z podziemnych węzłów;
- łodyga - na nadziemnej części rośliny - jeden liść opuszcza węzeł, od dołu jest skręcony w rurkę i zakrywa część łodygi.
Kwiatostan to ucho, które składa się z kłoska, który jest kontynuacją łodygi, oraz pojedynczych kłosków. Kwitnienie pochodzi ze środka i jednocześnie rozprzestrzenia się w górę i w dół. Roślina jest samozapylona. Przy pochmurnej pogodzie kwitnienie jest zamknięte, przy słonecznej pogodzie - otwarte. Po kwitnieniu na uszach tworzą się owoce - nagie ziarniaki.
Cechy biologiczne
Uprawy ozime to jedne z najbardziej wymagających pod względem warunków pogodowych i czynników zewnętrznych - gleby, temperatury, światła. W niektórych latach, z powodu anomalii pogodowych, większość upraw może umrzeć.
Połysk
Należy do roślin długodniowych, potrzebuje dużo światła. Dzięki fotosyntezie, która zachodzi jedynie pod wpływem promieni słonecznych, gromadzą się w niej składniki odżywcze. Przy optymalnej ilości światła krzewy roślinne, liście mają kolor zielony. Brak światła słonecznego sygnalizowany jest następującymi znakami:
- przerost dolnego międzywęźla;
- w dolnej części tworzy się krzewienie liści, co pogarsza zimotrwalosc rośliny;
- przy niedoborze światła na wiosnę pszenica rozciąga się i kładzie;
- w okresie dojrzewania i napełniania ziarna niewystarczająca ilość światła prowadzi do pogorszenia jakości plonu. Zwykle obserwuje się to w zagęszczonych nasadzeniach.
Temperatura
Roślina wymaga innego zakresu temperatur w różnych okresach wzrostu. Zasadniczo pszenica ozima jest średnio odporną rośliną, która może wytrzymać temperatury nawet do -25 ° C, jeśli występuje śnieg. W przypadku braku śniegu kiełki giną już przy mrozie 16-18 ° C.
Nasiona kiełkują w temperaturze 1-2 ° C powyżej zera, ale 12-15 ° C ciepła jest uważane za optymalne dla normalnego wzrostu. Siew rozpoczyna się, gdy średnia dzienna temperatura powietrza mieści się w granicach 14-17 ° C ciepła.
Rośliny, którym udało się dobrze kwitnąć (z 2-4 pędów) wyróżniają się wysokim wskaźnikiem mrozoodporności. W zarośniętych, którym jesienią udało się wyhodować 5-6 pędów, zmniejsza się mrozoodporność. Często nie przeżywają zimy - giną lub ulegają zniszczeniu.
Wzrost pszenicy powraca na wiosnę. W tym okresie optymalna temperatura to 12-15 ° C ciepła. Jeśli termometr stopniowo pełznie w górę i spadnie powyżej znaku + 25 ° C, wpłynie to negatywnie na fazy wzrostu.
Nieco powyżej 15-16 ° C wymaga łodygi. Jednak mrozy (minus 7-9 ° C) uszkadzają główną łodygę i roślina ginie.
W okresie kwitnienia wystarczy, że temperatura mieści się w przedziale 18-20 ° C. Przy wyższej - 35-40 ° C i niskiej wilgotności powietrza ziarno staje się mniejsze i pomarszczone. Optymalna temperatura wysypywania ziarna to 22-25 ° C.
Wilgoć
Roślina wymaga wody przez cały sezon wegetacyjny. Ale jego zużycie jest nierównomierne i zależy od fazy wzrostu, warunków klimatycznych i gęstości sadzenia. W okresie kiełkowania nasion i wschodów sadzonek potrzebna jest duża ilość wilgoci. W przeciwnym razie lądowania będą rzadkie.
Na produktywność krzewienia negatywnie wpływa również brak wody w glebie w okresie krzewienia. Okres dojrzewania lub wyjście rurki ma kluczowe znaczenie dla wilgoci. Przy jego braku zmniejsza się ziarnistość kłosu, co z kolei prowadzi do zmniejszenia objętości plonu. Z drugiej strony, przy długotrwałej wilgoci, wzrost roślin jest zahamowany.
Fazy rozwoju pszenicy ozimej
Wyróżnia się następujące fazy wzrostu pszenicy ozimej:
- Pojawienie się sadzonek. Najsilniej kiełkowanie nasion obserwuje się w temperaturze 20-25 ° C. W takim przypadku sadzonki pojawiają się 7-9 dnia. Ale dla bardziej przyjaznego wyglądu kiełków potrzebna jest niższa temperatura - 12-17 ° C ciepła.
W ten sposób czas trwania fazy kiełkowania wydłuża się o 15-25 dni w normalnych warunkach. Przy późniejszym wysiewie roślina ma czas na wyhodowanie 1-3 liści przed zimą. Wiosną faza kiełkowania będzie kontynuowana, ale jej czas trwania, biorąc pod uwagę okres spoczynku zimowego, wydłuża się do 100-150 dni.
Głównym zadaniem agrotechnicznym specjalistów jest zwiększenie zdolności kiełkowania nasion do 80-90%. Według statystyk w większości gospodarstw wskaźnik ten kształtuje się na poziomie 50-70%, czyli kiełkuje nie więcej niż połowa posadzonych nasion. - Tillering. Jest to biologiczna cecha upraw zbóż, to znaczy w roślinie pojawiają się pędy boczne i korzenie węzłowe. Krzewy pszenicy zarówno jesienią, jak i wiosną. Proces ten rozpoczyna się po utworzeniu 3-4 liścia. Gdy temperatura spadnie do 6-10 ° C ciepła, dostatecznej wilgotności i zachmurzenia, wzrost rośliny zwalnia, ale zaczyna ona intensywniej krzewić.
Pozytywny wpływ na krzewienie ma również wprowadzenie nawozów azotowych oraz wielkość nasion podczas siewu - im są większe, tym lepiej roślina będzie się krzewić. W sprzyjających warunkach jedna roślina tworzy 3-5 łodyg. Głównym organem jest węzeł krzewienia. Po uszkodzeniu roślina umiera. - Stalking (wchodzenie do rury). Utworzenie pierwszego węzła łodygi, które pojawia się 25-35 dni po rozpoczęciu wiosennego wzrostu, jest uważane za początek fazy kiełkowania lub toczenia się. Znajduje się na wysokości 2-5 cm od powierzchni gleby, ale należy pamiętać, że zimna i pochmurna pogoda hamuje wzrost roślin.
- Nagłówek. 30 dni po wejściu do tuby rozpoczyna się kłoszenie - ucho wyłania się z pochwy górnego liścia. Intensywność tej fazy zależy od ilości wilgoci i składników odżywczych w glebie. Ten sam okres jest najkorzystniejszy do traktowania upraw fungicydami w celu zapobiegania rozwojowi różnych chorób.
- Kwiat. Po 2-3 dniach od kłoszenia kwitnie pszenica ozima. Okres kwitnienia trwa około 1 tygodnia.
- Dojrzewanie. Jest to formowanie się i wypełnianie ziarna, którego czas trwania w dużej mierze zależy od odmiany i warunków pogodowych. Chłodna i deszczowa pogoda ją zwiększa, a sucha zmniejsza.
Odmiany pszenicy ozimej
Wybierając konkretną odmianę dla konkretnego regionu, weź pod uwagę:
- zimotrwalosc;
- odporność na suszę;
- dokładność do rodzaju gleby;
- odporność na choroby;
- wydajność.
Pszenica ozima kilku twardych odmian jest uprawiana tylko na Północnym Kaukazie i w regionie Dolnej Wołgi. Miękkie odmiany są powszechne w całej Rosji.
Odpowiednie dla regionu Kaukazu Północnego:
- Shestopodavka;
- Chersoń bez winy;
- Jubileusz 75 i 105;
- Podolanka i inni.
Dla Okręgu Północno-Zachodniego:
- Astron;
- Galina;
- Zentos;
- Rocznica Mironovskaya;
- Thoras.
Dla Regionu Centralnego:
- Angelina;
- Bezenchukskaya 616;
- Nemchinovskaya 17, 24 i 57;
- Moskwa 40, 56;
- Świt.
Nadaje się do regionu Volgo-Vyatka:
- Bashkir 10;
- Helota;
- Kazanskaya 285 i 560;
- Bursztyn 50.
W Centralnym Regionie Czarnej Ziemi rosną:
- Scarlet Dawn;
- Antonovka;
- Belgorodskaya 12, 16;
- Chernozemka 88 i 115;
- Chornyavu i inni.
W regionie środkowej Wołgi:
- Podstawa;
- Volzhskaya 16;
- Kharkovskaya 92;
- Tarasovskaya 70 i inni;
Dla Nizhnevolzhsky przeznaczone są:
- Aelita;
- Bulgun;
- Rostovchanka 3, 5, 7;
- Ciemna kobieta i inni.
Na Uralu zasiewają:
- Bashkirskaya 10;
- Volzhskaya K;
- Kalach 60;
- Perła regionu Wołgi i inne;
W regionie Zachodniej Syberii:
- Volzhskaya K;
- Volzhskaya C 3;
- Zbiory Ałtaju;
- Zimowy;
- Omsk 4, 5;
- Nowosybirskaja 32.
W dystrykcie wschodniosyberyjskim rośnie:
- Novosibirskaya 2, 3, 40 i 51;
- Omsk Winter;
- Priirtyshskaya.
Pszenica jest również uprawiana na Dalekim Wschodzie:
- Moskwa 39;
- Omsk Winter.
Odmiana pszenicy ozimej „Berło” przeznaczona jest do uprawy w całej Rosji, z wyjątkiem okręgu północnego - są to regiony Archangielsk i Murmańsk, Republika Karelii i Komi.
Terminy i dawki siewu
Siew w regionach rozpoczyna się w różnym czasie. Tak więc w regionach północnych pszenicę wysiewa się począwszy od pierwszej dekady sierpnia, a nieco później (od drugiej dekady sierpnia) do upraw w regionie centralnym. Wczesną jesienią - w regionie Czarnej Ziemi i południowych regionach Rosji. Na Kaukazie Północnym siew odbywa się do połowy października.
Ponadto eksperci obliczają szybkość wysiewu ziarna oddzielnie dla każdego regionu. Średnio na 1 hektar norma wynosi 2,7-5,7 miliona nasion.
Technologia siewu
Technologia siewu pszenicy ozimej obejmuje kilka etapów:
- Wybór miejsca do siewu z uwzględnieniem płodozmianu. Najlepszymi jej poprzednikami będą dla niej warzywa i rośliny strączkowe wieloletnie, kukurydza na kiszonkę, rośliny strączkowe, a także ugór czarny lub czysty.
- Uprawa i nawożenie. Wprowadzane są nawozy organiczne i mineralne, szczególną uwagę zwraca się na nawozy zawierające azot.
- Przygotowanie nasion do siewu. Wyselekcjonowane są wysokiej jakości nasiona o współczynniku kiełkowania co najmniej 92%. Są marynowane w celu przyspieszenia kiełkowania i ochrony przed różnymi patogenami. Aby zwiększyć odporność roślin na niekorzystne warunki, stosuje się mikronawozy.
- Siew. Odbywa się to na trzy sposoby:
- wąski rząd - przy rozstawie rzędów 7-8 cm;
- solidne prywatne - pozostawienie odległości między rzędami 15 cm;
- metoda krzyżowa, ale praktycznie nie jest używany.
Głębokość siewu zależy od rodzaju gleby. Na glebach ciężkich gliniasto-gliniastych 3-4 cm, na glebach lekkich, piaszczystych, suchych głębokość sadzenia 7-8 cm.
Pielęgnacja upraw i zbiory
Pielęgnacja upraw obejmuje 3 procedury:
- Opakowanie posiewowe. Metoda nie jest odpowiednia dla gleb deszczowych lub gliniastych. Pomaga poprawić kontakt nasion z glebą, zmniejsza utratę wilgoci i sprzyja bardziej przyjaznym wschodzeniom.
- Bronowanie wczesną wiosną. Konieczne jest poluzowanie gleby i zapobieganie kiełkowaniu chwastów.
- Ochrona upraw. Wiosną sadzonki są karmione nawozami azotowymi i mikroelementami. W każdej fazie stosowane są specjalnie opracowane receptury przemysłowe. Jeśli pole jest zatkane chwastami, wówczas zabieg herbicydami przeprowadza się od początku krzewienia do fazy wychodzenia do tuby.
Pszenicę ozimą zbiera się w okresie pełnej dojrzałości ziarna (dojrzałości woskowej). Zwykle stosuje się łączenie bezpośrednie, ponieważ minimalizuje utratę ziarna. Maksymalny czas czyszczenia to 10 dni.
Jeśli jednak pole jest zatkane, stosowana jest oddzielna zbiórka. W takim przypadku zawartość wilgoci w ziarnie powinna wynosić 30%, co pomoże uniknąć silnego zrzucania. A także ta metoda jest stosowana, jeśli pszenica jest gruba i wysoka.
W prezentowanym filmie wiodący lekarz mówi o uprawie pszenicy ozimej:
Choroby, szkodniki i profilaktyka
Choroby pasożytnicze i szkodniki mogą zmniejszyć plon ziarna. Pszenica ozima jest podatna na wiele chorób:
- askochitoza;
- mączniak;
- kolce fusarium i zgnilizna korzeni fusarium;
- pleśń śnieżna;
- brązowa rdza;
- ofiobolous zgnilizna korzeni;
- liście i uszy septorii;
- twardy, zakurzony i łodygowy porost.
Spośród szkodników najbardziej szkodliwe są:
- chrząszcze chlebowe;
- chrząszcz;
- mszyca;
- larwy muchy heskiej (komara) i same osobniki;
- muchy zbożowe;
- pijak chleba.
Aby zwalczyć nieszczęścia, stosuje się specjalne preparaty. Wszystkie czynności przetwórcze przeprowadzane są na etapie siewu. Jeśli liczba owadów przekracza dopuszczalną szybkość, pola są ponownie traktowane środkami owadobójczymi. Aby zmniejszyć negatywny wpływ na roślinę, wraz z nimi, Aminokat 10 lub 30% stosuje się równolegle.
Czynniki korzystne i niekorzystne
Istnieje szereg czynników wpływających na plon pszenicy ozimej, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.
Zwiększona wydajność
Wskaźnik rentowności można zwiększyć, jeśli zastosujesz się do następujących zaleceń:
- naprzemienne płodozmian, wybór właściwych poprzedników;
- stosowanie optymalnych dawek nawozów mineralnych i organicznych;
- wysokiej jakości uprawa ziemi przed siewem;
- prawidłowo wybrana odmiana;
- terminowe leczenie roślin przed szkodnikami i chorobami.
Obniżona wydajność
Kilka czynników negatywnie wpływa na wskaźnik wydajności:
- biologiczny - stosowanie odmian, które nie są odporne na choroby i szkodniki, podatne na zwiotczenie i zrzucanie;
- rolniczy - niewłaściwie dobrana odmiana dla danego regionu, błędy w czasie siewu i zbioru;
- techniczny - wady konstrukcyjne maszyn polegające na słabej jakości orce, bronowaniu ziemi lub zbieraniu zboża;
- inne czynniki - większość plonów może zostać utracona z powodu niewłaściwego przechowywania, a także jeśli ziarno jest zarażone szkodnikiem.
Warunki przechowywania
Dzięki stworzeniu optymalnych warunków przechowywania można zachować prawie cały zbiór pszenicy ozimej bez utraty jakości ziarna. Aby zminimalizować straty, ziarno należy wysuszyć, a jego wilgotność nie powinna przekraczać 12%. Przechowywać w temperaturze + 12 ° C. Sprawdzaj regularnie pod kątem mikroorganizmów i szkodników.
Pszenica ozima to roślina, która stała się powszechna nie tylko w przemyśle spożywczym, ale także w wielu innych branżach. Jednak obfite zbiory można uzyskać tylko przy odpowiedniej pielęgnacji i przestrzeganiu wszystkich zaleceń dotyczących uprawy pszenicy.